Kumun üstten aşağıya hareket etmediği, yalnızca boyun noktasında toplandığı bir kum saati hayal edin. JWST’nin nefes kesici yeni imgesinde işte tam olarak bu var. Biz de bu yazımızda bu husustan bahsediyoruz.
Kaynak: https://www.iflscience.com/jwst-catch…
L1527 isimli kara bulut içindeki bir önyıldızın, oluştuğu yer olan bulutsudan materyal topladığı ve etrafında bir boşluk oluşturduğu görüntülendi.
Ortaya çıkan sonuç ise uzay teleskobunun bir sanat resmi üzere görünen bu imgesi. Bulutsunun inanılmaz renkleri görünür ışıkta görülemiyor. Neyse ki, JWST’nin Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRCam) sırf görebildiği çeşitli ısıtılmış yapıların emisyonunu değil, yaydıkları farklı renkleri de algılayabiliyor.
Görüntüde ön yıldız, yani hala ana bulutundan kütle toplayan çok genç yıldız şimdi görünmüyor.
Önyıldızın etrafında oluşan ilk-gezegen diski, manzaranın ortasındaki kalın koyu çizgidir. Bu sistemi uçtan uca görüyoruz fakat protostar görünümden gizleniyor.
Önyıldızı tam olarak göremiyor olsak da, yıldızın etrafı üzerindeki tesiri çarpıcı biçimde gözlemleniyor.
Bu noktada yıldızı kahverengi bir cüceden bir yıldıza çevirecek nükleer füzyon çekirdeğinde şimdi başlamadı. Bir önyıldızın bu nükleer füzyonu başlatmak için gereğince büyük olması, bunun için de gereç çalması gerekir.
Yıldız oluşturan bulutsunun geri kalanından bu gereçleri çalmayı, yıldızın süratli bir halde gerçekleştirmesi gerekiyor.
Kabarcık gibisi yapılar, kum saatinin üst üçgeninde görülen en yeni püskürmeleridir. Bu püskürmeler, bebek yıldızın etrafındaki oyulmuş alana yol açar ve imajda görüldüğü üzere hidrojen iplikçiklerini ısıtır. Bu, başka yıldızların oluşmasını pürüzler zira yıldızlar sırf ağırlaşan ve sonra kendi üzerine çöken soğuk gazdan oluşabilirler.
L1527 aslında bir kozmik bebek diyebiliriz.
Yaklaşık 100 bin yaşında olan bu bulutsunun içinde bir yıldızın birinci oluşum anlarını görüyoruz. Yıldızın kendisini görebilseydik, Güneş’in kütlesinin beşte biri ile beşte ikisi ortasında global bir gaz yığını üzere görünürdü. Kum saatinin boynunu oluşturan disk Güneş Sistemimizle neredeyse tıpkı boyutta.
Siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
